Ervaringen van anderen



Interview met Piet Jansen

Het is ruim een half jaar geleden dat wij ons eerste gesprek hadden waarin je aangaf problemen te hebben. Je had last van gejaagdheid, spanning en chronische moeheid. Hoe is de stand van zaken nu?
Inderdaad. Meteen al in ons eerste gesprek heb je mij leren inzien waar de schoen wringt zonder al te hoogdravende verwachtingen te wekken. In onze eerste dialoog hebben wij getracht om de problematiek goed te duiden waarbij jij je niet als coach heb opgesteld maar veeleer “naast” mij bent komen staan.

Hoe bedoel je dat precies?
Ik heb wel enige ervaring met coaching/ begeleiding/ stress management, maar heb daar nooit het gevoel bij gehad dat het ook tot mij als persoon gericht was. Door jouw opstelling heb ik de helikopterview kunnen vertalen naar mijzelf zonder het overzicht te verliezen. Beter gezegd, ik heb leren ervaren dat ik zelf een onderdeel van het probleem ben aangezien immers elke oplossing primair bij jezelf begint.

Problemen worden door vaak veroorzaakt door het functioneren van iemand in relatie tot zijn omgeving?
Jazeker. Stress ontstaat uiteraard voor een groot deel door de onmogelijkheid van jezelf om adequaat op omgevingssituaties te reageren. Het bijzondere van jouw aanpak is dat je de problematiek vanuit een filosofische invalshoek benadert waarbij primair de aandacht van het individu wordt geanalyseerd ten opzichte van haar omgeving. Dus: iedereen maakt onderdeel uit van een groep of groepen maar het “overleven” in een groep kan alleen succesvol verlopen wanneer je de eigen tekortkomingen, eigenschappen en /of juist sterke kanten leert kennen om deze vervolgens te vertalen naar de omgeving.

Dat klinkt nogal abstract, kun je daar een voorbeeld van geven?
Jazeker! Iedereen is geneigd in een bepaalde situatie een analyse te maken en met name conclusies te trekken voordat de omgevingsgeluiden goed zijn opgepikt. Je vormt snel een oordeel en vult voor een ander de antwoorden in op de door jou gestelde vragen, waarbij je onvoldoende luistert. Wat ik met name geleerd heb is een helder standpunt in te nemen, dit voor te leggen en de respons in mij te laten inwerken voordat ik conclusies trek en – belangrijker nog – deze conclusies al meteen verwoordt.

Dat lijkt er op dat je het hart minder op de tong hebt?
Natuurlijk – en dat heb ik in de 2e en 3e sessie geleerd – moet de spontaniteit en de open dialoog blijven maar dat kan ook door enig afstand van de materie te nemen en de reacties uit de omgeving te wegen. De ander voelt zich veel meer gerespecteerd zonder dat je met alle winden meewaait. Het laten inwerken van het probleem en de dialoog met de ander kan tot eenzelfde conclusie leiden van een snel genomen besluit, maar uiteindelijk gaat het binnen de organisatie – en dus ook bij jezelf – om acceptatie om wat met een modern woord heet: draagvlak.

(met een lach) dus je hebt geleerd overal een nachtje over te slapen?
Daarmee zou ik tekort doen aan de pro actieve houding die ik ook heb ervaren gedurende de dialogen van de afgelopen maanden. Het afstand nemen en het vanuit de secundaire idee reageren betekent zeker niet dat je een besluitloos, traag leiding gevende wordt. Het spreekwoord: “Keulen en Aken zijn niet op 1 dag gebouwd” heeft natuurlijk een grond van waarheid. De stress verschijnselen waarmee ik mij bij jou meldde, kwamen voornamelijk doordat ik slecht kon omgaan met situaties waarbij niet alles exact volgens mijn regels gebeurde. Wat ik heb leren inzien is dat er vele wegen naar Rome leiden zonder per definitie aan te geven dat de mijne de beste is. Door de reflectie laat ik anderen veel meer in hun waarde en voelen deze zich geaccepteerd.

Dus je schuift het werk naar anderen?
Nee het gaat niet om het afschuiven van verantwoordelijkheden, het gaat er om de verantwoordelijkheden te leggen bij degene die deze kan dragen. Dit heeft twee voordelen: het roept bij mij veel minder spanning op en de collega uit de groep wiens of wier idee is overgenomen zet zich met verdubbelde kracht in om datgene wat hij of zij naar voren gebracht heeft ook te realiseren.

Hoe werkte dat door in je privé leven?
Vόόr de sessies nam ik loodgieterstassen vol werk mee naar huis om tot in de puntjes voorbereid te zijn. Ik meende dat beslissingen alleen genomen konden worden door mij, waarbij ik dacht dat ik elk detail moest weten en kennen. Het gevolg was dat mijn privé leven ondergesneeuwd raakte met zakelijke beslommeringen terwijl nu juist deze beslommeringen moeten blijven waar ze zijn namelijk op het werk.

Wordt je dan geen 9 tot 5 type?
Zeker niet. Door voldoende te ontspannen, gezond te eten en meer te bewegen, ontspant de bekende boog waardoor de energie toeneemt en het beslissingstraject veel effectiever werkt. Wij hebben niet alleen gesproken over de filosofische benadering van “het ik” in de organisatie maar ook met beide benen op de grond de aanpak besproken.

Je bedoelt ‘niets zweverigs’?
Inderdaad! Zoals zojuist al opgemerkt heb ik eerder aan cursussen deelgenomen van succesvol leiding geven. Jouw aanpak om terug te koppelen naar het individu was nieuw voor mij. Met terugkoppelen bedoel ik ook heel basaal: sport en voedings begeleiding. Het aloude adagium: een gezond lichaam en een gezonde geest is zeker waar.

Heb je daar nog wat voorbeelden van?
Na onze eerste sessie heb ik weer een aantal oude activiteiten opgepakt waaronder badminton en hardlopen. Ook de progressie die ik daarmee bereikte hebben wij besproken zonder met de stopwatch de resultaten vast te leggen. Wel heb ik een ritme gevonden waarbij door de beweging ik afstand kan nemen tot de materie en “mijn hoofd leegmaak” zoals dat wel wordt genoemd. Inmiddels ben ik er van overtuigd dat werkdagen van 10 tot 12 uur lang niet altijd betekent dat dit het resultaat ten goede komt. Op tijd ontspannen, zelfreflectie en aandacht voor de omgeving in de meest ruime zin levert een meerwaarde op die voor mij en mijn gezin voorwaarde zijn om maatschappelijk te kunnen.

Dat lijkt alsof je juist meer aankan dan voor de sessies begonnen.
Vreemd genoeg voelt dat ook zo. Door te “onthaasten” snijdt het mes aan twee kanten. De tijd die je besteedt aan iets beleef je intenser en doe je grondiger, zodat er inderdaad ruimte overblijft om andere dingen te doen.

Dus nu heb je wel tijd voor de ouderavond?
Het klinkt cliché matig, maar je slaat de spijker op zijn kop. Voorheen meldde ik mij geregeld af voor andere activiteiten dan die met werk te maken hadden. Nu plan ik vrij strak, zonder mij in een keurslijf te voelen. Het gaat in feite vanzelf. De benadering die jij gekozen hebt betekent ook dat je de beslissingen die je neemt goed zijn voor jezelf en kunt verantwoorden, waardoor je niet voortdurend achter de feiten aanloopt en aan je omgeving excuses maakt voor de nalatigheid waarvan je jezelf ook bewust bent.

Dit klinkt weer erg als het ‘ik’ tijdperk
Zo zie ik het niet. Alles draait niet om het individu maar als individu maakt je deel uit van de omgeving. Ik heb geleerd anderen in mijn omgeving toe te laten hetgeen een verrijking is. Dat betekent niet dat je als individu een speelbal wordt van je omgeving – integendeel – door zelf stevig in je schoenen te staan, gestimuleerd door het verkrijgen van zelfkennis, kun je je ook kwetsbaarder opstellen zonder krampachtig te zijn. Zo kun je ook meer voor je omgeving betekenen.

Heb je nog een tip voor mensen die dit verhaal aanspreekt?
Eleonora is geen goeroe. Je leert vanuit je eigen waarde en kracht te opereren zonder zweverig gedoe. Zij reikt jou een aantal tools aan die heel praktisch zijn en op elk moment van de dag kunnen worden toegepast. In wezen – en daarmee wil ik Eleonora niet te kort doen – is het heel simpel. De begeleiding bestaat uit het samen kijken naar de problematiek en door middel van de dialoog naar jezelf leren kijken.